Thuisreis

In prachtig zomerweer geankerd bij de Makkumer Noordwaard, kijken we terug op onze thuisreis van Kirkwall op de Orkney Eilanden naar Terschelling.

Weergaatjes

Afgemeerd in North Haven, Fair Isle

We moeten het de laatste dagen echt van de zogeheten weergaatjes hebben. Een weergat doet zich voor als het weer zodanig is dat een voorgenomen tocht kan worden ondernomen, terwijl buiten het weergat de condities daar niet zo geschikt voor zijn.
Na de storm vorig weekend, die ons in Lerwick hield, deed zich een weergaatje voor om naar Fair Isle te zeilen en daar een dag te blijven. Maar de volgende diepe Atlantische depressie kondigde zich al aan op de weerkaarten en deed ons besluiten om, na een mooie dag op Fair Isle, naar Kirkwall te zeilen en daar het volgende weergat af te wachten.
We komen graag op Fair Isle. Het is er prachtig! Het kleine eiland ligt zo ongeveer halverwege Shetland en Orkney. Het staat bekend als het meest geïsoleerde bewoonde eiland van het Verenigd Koninkrijk. Enkele dagen per week vaart de Good Sheperd van Fair Isle naar Sumburgh op het zuidpuntje van "Mainland", het hoofdeiland van Shetland. Ook vliegt er een klein vliegtuigje van Mainland naar Fair Isle. Echter alleen als het niet stormt of potdicht zit met mist. Wel even wat anders dan in Nederland waar elk kwartier een trein naar bijvoorbeeld Den Haag dendert. Toch ervaren de ongeveer 70 bewoners hun woonplaats niet als geïsoleerd.
Voor trekvogels is Fair Isle alles behalve een geïsoleerde plek. Het ligt mooi centraal in hun trekroutes. Dat is waarom er het befaamde Fair Isle Bird Observatory werd gevestigd, waar onderzoek wordt gedaan naar vogeltrek, maar ook naar de talloze zeevogels die op Fair Isle broeden. De eerste keer dat we Fair Isle aandeden raakten we er diep van onder de indruk: Grote en Kleine Jagers, Watersnippen, Noordse sternen, Noordse stormvogels, Jan-van-Genten, Papegaaiduikers, Alken en Zeekoeten. Voor de zeevogels is het niet de centrale ligging in trekroutes wat het eiland zo aantrekkelijk maakt, maar zijn het de visrijke wateren waar Fair Isle door omgeven wordt. Dat maakt overigens ook dat op de Shetland en Orkney eilanden zo veel zeevogels broeden. We hebben na dat eerste bezoek nog regelmatig Fair Isle aangedaan.

Jan-van-Genten-kolonie op Fair Isle

Helaas hadden we nu een rare waarneming. Toen we de Vlieger hadden afgemeerd in North Haven, het haventje van Fair Isle, en klaar waren met aftuigen en opruimen, merkte Marie-José op dat ze het Bird Observatory niet zag. "Dat kon je toch altijd vanuit de haven zien?", vroeg ze zich af. We leerden al snel dat het Bird Observatory in maart tot de grond toe is afgebrand. Het enige wat er nog van te zien is zijn de zwart geblakerde funderingen. We waren er een beetje door ontdaan. Gelukkig hoorden we ook dat er geen slachtoffers zijn, de wetenschappelijke data van ruim een eeuw onderzoek veilig zijn en dat de voorbereidingen voor herbouw in volle gang zijn.
Verder was het weer mooi om op dit pareltje in de Noordzee te zijn. Maar na een dagje rondzwerven moesten we dus wel weer verder om, voordat het laag de wind weer zou laten uitschieten,, een beter beschutte haven te vinden dan North Haven is. Dat werd Kirkwall op de Orkney Eilanden. Hier liggen we intussen alweer een paar dagen te wachten tot de atmosfeer weer een beetje tot rust is gekomen. Als het goed is kunnen we maandag weer verder.

(We schreven over ons eerste bezoek aan Fair Isle en de Shetland eilanden en de veranderingen in de vogelstand, in de Waterkampioen van mei 2007)

Een unseasonably deep low

Afgemeerd in Lerwick

Er is een "unseasonably deep low" in aantocht aldus het Met Office, de Britse evenknie van ons KNMI. Het gaat om een lagedrukgebied, ofwel depressie, met een lagere kerndruk dan in de zomermaanden gewoon is. Eerder iets voor in de herfst. Dit diepe laag brengt een hoop wind met zich mee. In de scheepsweerberichten strooit het Met Office kwistig met "gales" en "severe gales", ofwel windkracht 8 tot 9. Ook voor de Nederlandse kust wordt veel wind verwacht.
Voor ons betekent de komst van dit laag dat we onze plannen moeten aanpassen. Maar dat komt niet alleen door het laag in aantocht. Ook de straffe noordooster van de afgelopen dagen gooide roet in het eten.
We hadden vanuit Yell, waar we eerder deze week vanuit Unst naar toe waren gezeild, graag nog naar het eiland Fetlar en naar de Out Skerries gewild. Op Fetlar zijn we even geweest. Maar veel korter dan we van plan waren. De ankerbaai ligt nogal open naar het oosten, maar zou, zo hoopten we, wel voldoende beschutting bieden voor de noordoosten wind. Dat deed hij ook, maar er liep niettemin een zo hoge deining vanuit het oosten de baai in, dat de Vlieger letterlijk van boord tot boord lag te rollen. We moesten ons vasthouden bij alles wat we deden. Na enkele uren hielden we het voor gezien, mede omdat het 's nachts harder zou gaan waaien en we bang waren dat de deining nog verder zou oplopen. We zijn maar terug gezeild naar de mooi beschutte Mid Yell Voe waar het anker weer uitging. De paar uur op Fetlar smaakten echter wel naar meer. Het was er prachtig. We hebben ons in de kuip zitten vergapen aan de talloze vogels in "onze baai". Spectaculair waren de jagende Jan-van-Genten. Jan-van-Genten vouwen zich,  zodra ze een vis hebben gespot, letterlijk op en duiken er dan als een speer op af. Het spektakel van de duikende Jan-van-Genten werd aangevuld met overvliegende roodkeelduikers en tal van ander moois. We baalden dat we niet langer konden blijven om het kleine eiland beter te verkennen. Een plek om zeker nog eens terug te komen. Maar dan met wat rustiger weer.
De Out Skerries hebben we niet eens geprobeerd. Dat wordt namelijk beslist afgeraden onder de omstandigheden zoals die de afgelopen dagen heersten. Ook jammer. En niet alleen omdat het een mooie eilandengroep is. We waren eerder op de Out Skerries en kochten toen twee mokken met daarop de vuurtoren van de Out Skerries afgebeeld. Eén van die mokken is intussen gesneuveld en we wilden het paartje graag weer compleet maken. Ook daarvoor moeten we beslist nog eens terugkomen.
In plaats van dat alles hadden we gisteren een mooie zeildag naar Lerwick. Een zwakke rug van hoge druk zorgde voor vrijwel droog en deels zelfs zonnig weer, terwijl de nog steeds straffe noordooster ons mooi de goede kant op duwde. We hebben de Vlieger afgemeerd in de "small boat harbour" waar we samen met andere zeilers de aankomende storm afwachten. Als alles volgens de verwachtingen verloopt kunnen we na het weekende weer verder.